Hyponatriëmie: wat zijn de risico's bij ouderen?

Wat is hyponatriëmie?

Het kan niet vaak genoeg worden herhaald: ouderen moeten eraan denken te blijven drinken, ook als zij geen dorst hebben. Vooral tijdens een hittegolf is drinken van essentieel belang om uitdroging te voorkomen. Medewerkers van woonzorgcentra zijn inmiddels goed op de hoogte van de voorzorgsmaatregelen die bij warm weer moeten worden genomen. Gezondheidsspecialisten waarschuwen echter voor een ander risico dat ouderen lopen tijdens perioden van extreme hitte: een teveel aan water in het lichaam in vergelijking met het natriumgehalte. Dit wordt hyponatriëmie genoemd. Kwetsbare en oudere mensen wordt daarom geadviseerd om niet meer dan anderhalve liter water per dag te drinken, zelfs bij warm weer. Geschat wordt dat tussen de 10 en 25% van de mensen die met hyponatriëmie in het ziekenhuis worden opgenomen, op de geriatrische afdeling ligt.

Hyponatriëmie is een daling van de natriumconcentratie in het lichaam tot onder de 136 mmol/l. Deze afname is een gevolg van overmatige waterinname of aanzienlijk zoutverlies. Bij een natriumgehalte van 136 mmol/l. heeft de persoon over het algemeen geen klachten of symptomen en vormt hyponatriëmie geen echt gevaar. Als het gehalte lager is dan 125 mmol/l wordt het echter gevaarlijk en is medische hulp vereist. Soms moet er zelfs direct ingegrepen worden.  

Wat zijn de oorzaken van hyponatriëmie? 

Hyponatriëmie kan verschillende oorzaken hebben. Bepaalde personen lopen meer risico. Het gaat met name om:

1. Oudere mensen. Zij lopen een groter risico om verschillende fysiologische redenen, zoals het feit dat zij minder zweten en dus minder water verliezen om de overtollige vochtinname te compenseren.
2. Mensen met chronische ziekten zoals hart- of nierfalen, kanker, diabetes, AIDS of levercirrose.

Regelmatig gebruik van bepaalde medicijnen kan ook het risico op hyponatriëmie verhogen. Het gaat met name om diuretica (plasmiddelen) of bepaalde antidepressiva. Om deze reden besluiten artsen soms de behandeling van een oudere patiënt aan te passen als het warm weer is en hij of zij veel moet drinken.

Een lange periode van diarree en/of braken kan ook leiden tot natriumverlies.Als vochtverlies alleen met water wordt gecompenseerd, zal de natriuminname dalen, wat tot hyponatriëmie kan leiden. Daarom wordt geadviseerd bouillon of rehydratatieoplossingen te gebruiken om het natriumverlies te compenseren.

Wat zijn de risico's van hyponatriëmie?

Milde hyponatriëmie, d.w.z. een natriumconcentratie tussen de 125 mmol/l en 136 mmol/l, is vaak chronisch en hoeft niet noodzakelijkerwijs behandeld te worden. Er treden meestal geen symptomen op en is dus veilig. Op de lange termijn kan een medische behandeling nodig zijn om het tekort aan natrium te corrigeren, als de arts dat nodig acht. We spreken echter van ernstige hyponatriëmie bij een natriumconcentratie van minder dan 125 mmol/l. Dit vormt een reëel gevaar voor de gezondheid en zelfs het leven van de patiënt. Ziekenhuisopname is dan noodzakelijk en soms dringend. Daarom is het belangrijk de symptomen te leren herkennen. De behandeling in het ziekenhuis bestaat uit een verhoging van het natriumgehalte in het bloed, meestal via een intraveneuze injectie.

Wat zijn de risico's van hyponatriëmie?

De symptomen van ernstige hyponatriëmie zijn vooral te herkennen aan ernstige vermoeidheid, misselijkheid of braken. Wanneer de natriumconcentratie onder de 120 mmol/l daalt, kunnen ernstigere symptomen optreden, voornamelijk neuropsychiatrische symptomen zoals hoofdpijn, verwardheid, bewustzijnsverlies, spiersamentrekkingen, stuiptrekkingen, epileptische aanvallen en coma. Deze symptomen wijzen op een meer of minder gevorderd cerebraal oedeem, afhankelijk van de ernst van de hyponatriëmie.

Het risico op hyponatriëmie verminderen: drink matig en eet goed

Samengevat is het advies voor ouderen en chronisch zieken om de juiste balans te vinden: drink voldoende om uitdroging te voorkomen, maar niet meer dan anderhalve liter water per dag om het risico op hyponatriëmie te voorkomen. Als u voor de persoon zorgt, is het belangrijk om niet te overdrijven met het aanbieden van water uit angst voor uitdroging. Het is belangrijk om rekening te houden met de risico's van een teveel aan water. Daarnaast is het belangrijk te zorgen voor een evenwichtige voeding om de zoutinname op peil te houden. Groente- en kippenbouillon zijn een goed alternatief voor water. Als hyponatriëmie wordt veroorzaakt door het gebruik van een bepaald geneesmiddel, dan zal de arts zeker een alternatieve behandeling voorstellen.

Deel dit artikel :