Wat is ouderdomsdementie?

Ouderdomsdementie is een progressieve achteruitgang van de hersenen in algemene zin als gevolg van een organische aandoening van het centrale zenuwstelsel. De ziekte beïnvloedt alle cognitieve functies en verandert de emoties en het handelen van de patiënt, evenals zijn sociale gedrag.

Dementie tast alle psychische vermogens aan en gaat gepaard met gedrags- en oriëntatiestoornissen. Hoewel de ziekte van Alzheimer en dementie veel op elkaar lijken en vooral ouderen treffen, zijn er toch enkele verschillen. De ziekte van Alzheimer is een van de vormen van ouderdomsdementie, maar het is niet de enige.

De Belgische Alzheimer Liga schat dat in 2018 meer dan 212.000 mensen aan dementie leden. Ongeveer 65% van dit aantal had de ziekte van Alzheimer, wat overeenkomt met bijna 137 800 mensen.

Wat zijn de verschillende vormen van ouderdomsdementie?

De ziekte van Alzheimer is duidelijk de meest voorkomende vorm van dementie. In alle gevallen van dementie zijn het de zenuwcellen in de hersenen, de neuronen, die geleidelijk afsterven. De redenen hiervoor zijn vaak onbekend, maar de frequentie neemt toe met de leeftijd.

Er bestaan ook andere vormen van dementie, zoals:
Vasculaire dementie: Vasculaire dementie treedt op na verschillende beroertes, die resulteren in de vernietiging van bepaalde hersencellen, met name cellen die belangrijk zijn voor het kortetermijngeheugen. Beroertes veroorzaken veel schade aan de geestelijke vermogens. Zo hebben mensen met vasculaire dementie meer last van stemmingswisselingen en hallucinaties dan van problemen met hun geheugen. Wel hebben ze moeite met het vinden van woorden, zelfs in een vroeg stadium van de ziekte.

Lewy body dementie: Bij deze patiënten wisselen periodes van verwardheid en volledig bewustzijn elkaar af. Daarnaast hebben ze last van hallucinaties, evenwichts- en gedragsstoornissen.

Ouderdomsdementie: Ouderdomsdementie komt met name voor bij mensen van boven de 65. Zuivere en degeneratieve ouderdomsdementie komt in 30% van de geregistreerde gevallen voor. Het uit zich in het syndroom van Korsakoff, d.w.z. problemen met het denken, de oriëntatie en het geheugen (het syndroom van Korsakoff komt ook voor bij alcoholisten). Verwarring en psychotische stoornissen treden geleidelijk op. De ziekte wordt gekenmerkt door een verandering van het langetermijngeheugen, angst en depressie en uit zich door onrustig gedrag, achtervolgingswanen of apathie, d.w.z. een groot gebrek aan belangstelling voor de omgeving of de naasten.

Vasculaire dementie bij ouderen: Vasculaire dementie komt bij 20% van de gevallen van ouderdomsdementie voor. De ziekte wordt gekenmerkt door langzamer denken, globale geheugenstoornissen, stemmingsstoornissen, neurologische verschijnselen, afasie, d.w.z. niet meer op woorden kunnen komen, gezichtsveldstoornissen en reflexstoornissen.

De gemengde vorm van dementie: Deze vorm komt voor bij 50% van de patiënten met dementie. Bij deze vorm doen er zich symptomen voor van de twee hierboven genoemde vormen van dementie.

Hoe ontstaat dementie?

Er zijn veel onderzoeken gedaan om deze aandoening beter te begrijpen en om de verschillende factoren te bepalen die deze aandoening zouden kunnen veroorzaken, waaronder:
- Ouderdom
- Familiaire aanleg
- Een sterke stijging van het cholesterolgehalte in het bloed
- Diabetes
- Alcoholisme
- Roken
- Hersenletsel
- Hoge bloeddruk
- Schildklieraandoeningen
- Een tekort aan vitamine B12
- Overmatig gebruik van medicijnen en de bijwerkingen die door sommige ervan worden veroorzaakt.

Alleen bepaalde gevallen van dementie kunnen worden behandeld. Het gaat om de gevallen waarvan de oorzaak kan worden weggenomen. Wanneer dementie het gevolg is van de ziekte van Alzheimer, een verandering in de bloedvaten of een hersenletsel, dan is de ziekte helaas niet te genezen.

Dementie is een progressieve ziekte en onomkeerbaar, als gevolg van de verandering van het centrale zenuwstelsel. Er zijn verschillende vormen en stadia van dementie.

Hoe kunnen we ouderdomsdementie voorkomen?

Dementie wordt bevorderd door eenzaamheid, inactiviteit en gevoelens van nutteloosheid. Toch zijn de oorzaken puur lichamelijk en houden ze verband met de achteruitgang van hersencellen.

Tips ter voorkoming van ouderdomsdementie zijn:
- Regelmatige lichaamsbeweging, zoals wandelen, zo lang mogelijk actief blijven.
- Deelname aan georganiseerde uitstapjes en onder de mensen zijn, helpt het risico op dementie te verminderen.
- Het prikkelen van het geheugen door middel van leuke activiteiten zoals kruiswoordraadsels, scrabble, schaken of het bespelen van een muziekinstrument. Lezen is ook goed.
- Door de glucosespiegel onder controle te houden, kunnen de cognitieve functies ook langer goed blijven functioneren.
- Let op wat u eet. Onderzoek toont aan dat gezonde en evenwichtige voeding het risico op dementie kan verkleinen. Het eten van vette vis die rijk is aan omega 3 wordt bijvoorbeeld aangeraden.
- Raadpleeg zo snel mogelijk uw arts als u merkt dat uw geheugen achteruitgaat of als u merlt dat u problemen krijgt met spreken of uitvoerende functies (cognitieve vaardigheden die het gedrag controleren en regelen).

Ouderdomsdementie kenmerkt zich door het verlies van geheugen en concentratie, achtervolgingswanen en plotselinge gedragsveranderingen. Meestal neemt de kans op de ziekte toe als men ouder wordt.

Dementie en de impact op het dagelijks leven.

Samenleven met een dementerend persoon levert vaak veel spanningen op bij de mensen die dicht bij de persoon staan. Zowel lichamelijk als geestelijk.
Het feit dat de patiënt zijn of haar geliefde of familielid niet meer herkent, is moeilijk voor de partner en de kinderen. Bovendien kunnen stemmingswisselingen en gedragsproblemen emotioneel slopend zijn voor degenen die voor een dementiepatiënt zorgen. Ook al doen de mantelzorgers nog zo hun best, vaak is het nodig om thuishulp in te schakelen. U kunt ook contact opnemen met de patiëntenvereniging die mensen met dementie en hun naasten helpt.

De diagnose en behandeling van ouderdomsdementie

Op dit moment bestaat er geen behandeling waarmee dementie kan worden genezen. De symptomen kunnen wel worden verminderd. Hoe vroeger de diagnose wordt gesteld, hoe beter. De ziekte verstoort het dagelijkse leven en het gedrag van de patiënt. De betrokkene kan gebruikmaken van medicatie en gedragstherapie om het dagelijks leven en zijn of haar gedrag beter te beheersen.

Dementie en passende huisvesting

In een vergevorderd stadium zal de patiënt echter alle autonomie verliezen en volledig afhankelijk worden. De persoon zal iemand nodig hebben om de essentiële dagelijkse handelingen uit te voeren: opstaan, aankleden, wassen en zich verplaatsen. Het is dan niet langer mogelijk een persoon met dementie thuis te houden, omdat zijn veiligheid en medische verzorging niet meer gegarandeerd kunnen worden. Ga in dat geval op zoek naar een woonzorgcentrum dat is gespecialiseerd in de verzorging van demente ouderen.

Rusthuizen Plus is er om u te helpen bij het vinden van de juiste instelling bij u in de regio. Wij ondersteunen u bij het zoeken naar een woonzorgcentrum dat snel onderdak kan bieden aan uw familielid dat aan dementie lijdt, wanneer thuiszorg niet langer kan worden gegarandeerd. Neem contact op met onze adviseurs gerontologie via 03 386 10 97.